ANTICONCEPTIE! Wat is de invloed van anticonceptie op krachttraining prestaties en lichaamssamenstelling?

Herinneren jullie je nog mijn blog over de menstruatiecyclus van een paar weken geleden? Hierin legde ik uit wat voor een invloed de menstruatiecyclus heeft op krachttraining. Belangrijkste take-away point van dit verhaal was dat de twee primaire geslachtshormonen die de menstruatiecyclus regelen, progesteron en oestrogeen, ieder een andere invloed hebben op je prestaties in de gym. Waar oestrogeen vooral positieve effecten heeft op spierherstel, doet progesteron het omgekeerde. Het uitgebreide verhaal lees je hier.

Anticonceptie, hoe zit dat ook alweer?

De menstruatiecyclus maakt het vrouwelijke lichaam klaar voor een zwangerschap. Maar omdat niet iedereen persé zit te wachten op de komst van een kleine, maken veel vrouwen gebruik van anticonceptie om een mogelijke zwangerschap te voorkomen.

Bij de meeste methodes worden hormonen gebruikt om de natuurlijke menstruatiecyclus te veranderen. De synthetische vorm van oestrogeen, ethinyelestradiol, zorgt voor een voorspelbare menstruatie en de synthestische vorm van progesteron, progestageen, zorgt ervoor dat je niet zwanger wordt.

Progestageen blokkeert afgifte van natuurlijke hormonen in de hypofyse die nodig zijn om eierstokken te stimuleren bij het produceren van een rijpe eicel. Er komt daardoor dus geen eitje vrij en daarom vindt er ook geen bevruchting plaats.  Daarnaast verandert progestageen de samenstelling van het baarmoederhalsslijmvlies, hierdoor hebben zaadcellen geen toegang tot de baarmoederhals.

Hieronder vind je een overzicht van enkele hormonale anticonceptiemiddelen die beschikbaar zijn.

Zoals je ziet, is er bij de meeste vormen sprake van enkel progesteron afgifte. Maar bij de pil, wat ook nog steeds de meest populaire vorm van anticonceptie is, is er ook de mogelijkheid om te kiezen voor een combinatie van ethinyelestradiol en progestageen. Dit wordt de combinatiepil genoemd. Bij de één fase combinatiepil blijft de hoeveelheid ingenomen hormonen hetzelfde voor de 21-dagen tellende cyclus. Bij de meer fase pillen varieert dit om de natuurlijke hormoonsamenstelling gedurende de cyclus na te bootsen.

Een andere kanttekening die ik hier wil maken is dat bij de hormoonspiraal de afgifte van progestageen zo minimaal dat er toch een eisprong plaats kan vinden. Toch vindt er geen bevruchting plaats omdat met de hormoonspiraal de afgifte van progestageen plaatsvindt in de baarmoeder. De concentratie is dus zeer hoog en zaadcellen kunnen daarom niet in de baarmoeder komen.

Anticonceptie en krachttraining

Maar goed, terug naar krachttraining. Hormoongebruik, steroïden, is wel degelijk van invloed op de lichaamssamenstelling van een persoon. Waarom zou dat dan niet het geval zijn in de context van hormonale anticonceptie?

We weten nu dus dat progesteron geen goed nieuws is voor krachttraining én we weten dat progestageen (de synthetische vorm van progesteron) altijd aanwezig is binnen hormonale anticonceptie. Ongelukkige samenkomst! Progestageen kan namelijk best wel wat  nadelige bijwerkingen hebben. Een paar voorbeelden:

• Verhoging van eetlustopweekende hormoonwaarden en verlaging van eetlustonderdrukkende hormoonwaarden (eetbuien!)
• Verlaagd BMR
• Toename van vetmassa en verlies van vetvrije massa, zonder enige bewuste verandering in eetgewoontes.
• Verlaagde kracht, zuurtstofopname en athletische prestatie.

Voor we hier verder gaan, wil ik wel nog even aankaarten dat dit per persoon verschillend kan zijn. Zoals jullie misschien meegekregen hebben, heb ik gevraagd naar jullie eigen anticonceptie gebruik en de ervaringen hiermee. Waar de ene persoon bijvoorbeeld aangeeft van de microgynon 30 (één fase combinatie pil) eetbuien en moodswings (“it’s making me a hormonaalmonster”) te krijgen, gebruikt de ander het al voor een enorm lange tijd en heeft nergens last van!

Met het oog op krachttraining blijft wel het advies om een vorm van anticonceptie te kiezen met een zo’n laag mogelijke hoeveelheid aan progestagenen. Allereerst is er natuurlijk de optie om voor condoomgebruik te kiezen. Als dit geen mogelijkheid is, zou er ook voor de hormoonspiraal gekozen kunnen worden. Zoals eerder genoemd is de afgifte van progestageen hierbij gering. Omdat er minder hormonen afgegeven worden, zal het effect op de synthetische hormoonwaarden ook minder zijn.

Een andere optie is de koperen spiraal. Deze is helemaal vrij van hormonen en kan dus ook geen invloed hebben op je lichaamssamenstelling. Een nadeel van de koperspiraal is alleen dat menstruaties een stuk heftiger kunnen zijn. Daarnaast kan het plaatsen van de spiraal (ook de hormoonspiraal) als zeer onprettig ervaren worden (been there, done that).

Eigen ervaring

Momenteel ben ik helemaal van de synthetische hormonen af. Ik heb zeker 4 jaar de Mirena spiraal gehad maar heb deze afgelopen zomer laten verwijderen omdat ik onverklaarbare psychische klachten had (ik heb een heel goed leven maar toch bleef ik rondlopen met depressieve gevoelens en had last van angstaanvallen). Eerst was er nog de intentie om een koperspiraal te zetten. Deze heb ik voorheen gehad maar de maandelijkse bloedingen waren toen zeer heftig. Dit, plus het feit dat ik al flauwval als ik aan het plaatsen denk, hebben mij doen besluiten om gewoon niks te doen. Nu een paar maanden later zijn al mijn klachten sterk afgenomen. Ik voel me minder afgevlakt en terneergeslagen… gewoon meer mezelf! Enige nadeel wat me tot nu toe wel echt opvalt is dat mijn vette acne huid weer terugkomt. Maar dat neem ik voor lief.

Nogmaals, dit is allemaal zeer persoonlijk. Ik heb vorige week ook genoeg meisjes gesproken die enorm blij zijn met de mirena spiraal of de koper spiraal. Bekijk dus goed wat je opties zijn en heb het erover met je huisarts!

Wat voor anticonceptie gebruik jij?

Bronnen

Bayesian Bodybuilding PT Course (2017). https://bayesianbodybuilding.com/online-pt-course/

Anticonceptiepil. Verkregen via: https://www.anticonceptie.nl/product/anticonceptiepil/

Anticonceptie progestagenen. Verkregen via: https://www.dokterdokter.nl/aandoening/anticonceptie-progestagenen/item1303